Міжнародний досвід розвитку освіти дорослих

Abstract

Резюме. У зв’язку із глобалізаційними і демографічними процесами освіта дорослого населення стає все більш важливою в сучасному суспільстві. В різних країнах діють потрібні соціальні механізми, які визначають роль освіти дорослих й зв’язок з ринком праці. Але переважно підвищують рівень освіти ті особи, хто вже і так достатньо високо освічений та займає достатньо вигідну позицію на ринку праці, що виступає як механізм збільшення соціальної нерівності. Це особливо помітно стосовно поширеної в усіх країнах неформальної освіти, яка організовується роботодавцями. Схарактеризовано доробок учених, які вивчали роль освіти дорослих у контексті життєвого шляху і здійснювали порівняльний аналіз різних країн, що ґрунтуються на лонгітюдних даних із урахуванням відмінностей в організації освіти дорослих в різних країнах та їх особливостей. З’ясовано, що в цілому спостерігається значна різноманітність щодо участі людей в освіті дорослих у різних європейських країнах. Виявлено, що участь в усіх формах освіти дорослих (крім формальної освіти за рахунок роботодавця) у більш активних країнах, де державні витрати на освіту, витрати на наукові дослідження і розробки та на соціальний захист населення, є достатньо високими. Виявлено основні закономірності у розвитку освіти дорослих. У деяких країнах (у Фінляндії, частково – в Данії, Німеччині, США) у формальній освіті дорослих переважно беруть участь працівники з більш низьким рівнем освіченості, що мають невпевнену позицію на ринку праці, тобто формальна освіта в цих країнах дозволяє частково компенсувати соціальну нерівність, що виникла на ранніх етапах життєвого шляху. У деяких країнах (в Австралії, Іспанії, Швеції, Великій Британії) участь у формальній освіті спричинена переважно незадовільним станом людини на ринку праці. У деяких країнах (Угорщина і, певною мірою, Естонія) соціальна нерівність не компенсується формальною освітою дорослих.

Abstract. In connection with globalization and demographic changes, adult education is becoming increasingly important in today's society, and similar social mechanisms exist in different countries, which determine the participation of adult education and the linkage of this participation with the results on the labormarket. But mostly those who are already well educated and have a fairly favorable position in the labor market, which acts as a mechanism for increasing social inequality, are raising their education. This is especially noticeable in relation to the widespread non-formal education in all countries, which is organized at the expense of employers. The purpose of the article: to find out the role of international relations in the development of the educational system of adults in different countries of the world. Brief information about international relations in the development of adult education system in different countries is presented. The analysis of the achievements of scientists, specialists who studied the role of adult education in the context of life and international comparison of different countries based on longitudinal data, taking into account the difference in the organization of adult education in different countries and their peculiarities. It has been found that there is a significant diversity in the level of participation of adults in adult education in different European countries. It has been found that participation in all forms of adult education (with the exception of formal education at the expense of the employer) by the countries is higher, the higher the public expenditure on education in these countries, the expenses for research and development and the social protection of the population. The basic regularities concerning participation in the formal education of adults are revealed. In some countries (Finland and partly in Denmark, Germany, USA) in formal education adults mostly come from workers with a lower initial education level and not the most confident position in the labor market, which suggests that formal education in these countries allows partially offset the social inequality that arose in the early stages of life. In some cases (in Australia, Spain, Sweden, UK) participation in formal education is due mainly to poor job market conditions. In some countries (Hungary and, to some extent, Estonia), initial social inequality is not compensated through formal adult education.

Streszczenie. Ze względu na globalizację, zmiany demograficzne oraz kształcenie dorosłych staje się coraz ważniejsze w dzisiejszym społeczeństwie, w różnych krajach mają podobne mechanizmy społeczne, które determinują część edukacji dorosłych i przekazywania wyników uczestnictwa w rynku pracy. Ale przede wszystkim ci, którzy są już dobrze wykształceni i mają dość korzystną pozycję na rynku pracy, która działa jako mechanizm zwiększania nierówności społecznych, podnoszą edukację. Jest to szczególnie widoczne w odniesieniu do powszechnej edukacji nieformalnej we wszystkich krajach, która odbywa się kosztem pracodawców. Celem artykułu jest określenie roli stosunków międzynarodowych w rozwoju systemu edukacji dorosłych w różnych krajach świata. Przedstawiono krótkie informacje na temat stosunków międzynarodowych w rozwoju systemu edukacji dorosłych w różnych krajach. Krótka analiza osiągnięć naukowców i ekspertów, którzy badali rolę edukacji dorosłych w kontekście życia i międzynarodowego porównywania różnych krajów, na podstawie danych wzdłużnych biorąc pod uwagę różnice w organizacji edukacji dorosłych w różnych krajach i ich funkcje. Stwierdzono, że istnieje znaczna różnorodność w poziomie uczestnictwa dorosłych w kształceniu dorosłych w różnych krajach europejskich. Stwierdzono, że udział we wszystkich formach kształcenia dorosłych (z wyjątkiem formalnego wykształcenia przez pracodawcę) do krajów, tym wyższa, im wyższe w tych krajach, w wydatkach publicznych na edukację, wydatki na badania i rozwój oraz do ochrony socjalnej. Podano podstawowe prawidłowości dotyczące uczestnictwa w formalnej edukacji dorosłych. W niektórych krajach (Finlandia i częściowo - w Danii, Niemczech i USA) w formalnej edukacji dorosłych, głównie z udziałem pracowników z początkowym niższym poziomie wykształcenia, a krajach pozwala częściowo zniwelował nierówności społeczne, które powstały we wczesnych stadiach życia. W niektórych przypadkach (w Australii, Hiszpanii, Szwecji, Wielkiej Brytanii) udział w edukacji formalnej wynika głównie z złych warunków na rynku pracy. W niektórych krajach (na Węgrzech iw pewnym stopniu w Estonii) początkowa nierówność społeczna nie jest rekompensowana przez formalne kształcenie dorosłych.